Συνέπειες της ανεργίας των νέων σε Ελλάδα και Ευρώπη

Απώλειες 3,28% στο ΑΕΠ της χώρας από την ανεργία των νέων

Του Δημήτρη Διαμαντίδη

Βαρύς είναι ο αντίκτυπος της νεανικής ανεργίας για την ελληνική οικονομία, η οποία εκτιμάται ότι είχε κόστος, που ισοδυναμεί με το 3,28% του ΑΕΠ της χώρας το 2011. Η οδυνηρή αυτή διαπίστωση εντάσσεται σε μία πρωτότυπη, όσο και επίκαιρη μελέτη του κοινοτικού φορέα Eurofound, η οποία αποτυπώνει για όλες τις χώρες της Ε.Ε. το «λογαριασμό» στο οικονομικό επίπεδο, αλλά και τις συνέπειες για την κοινωνία, από τους νέους ηλικίας 15 - 29 ετών, που είναι «εκτός απασχόλησης, εκπαίδευσης ή κατάρτισης» (χρησιμοποιείται ο αγγλικός όρος NEETs).

Το κόστος για όλη την Ε.Ε. από τα 14 εκατ. NEETs σε όλη την Ένωση είναι σε ετήσια βάση 153 δισ. ευρώ, σύμφωνα με τις σχετικές μετρήσεις του Eurofound, που επισημαίνει πως αυτό το ποσό αντικατοπτρίζει το οικονομικό βάρος για την κοινωνία και κατ΄επέκταση για την οικονομία από τη μη ενσωμάτωση αυτών των νέων, τόσο στην αγορά εργασίας, όσο και σε άλλα πεδία της κοινωνικής δραστηριότητας.

Κόστος
Ειδικά για την Ελλάδα, στη χώρα μας και σε σχετικούς όρους, το κόστος των NEEΤs αυξήθηκε δραματικά στο χρονικό διάστημα 2007 - 2011, καθώς διευρύνθηκε κατά 76%, που αποτελεί το δεύτερο μεγαλύτερο ποσοστό μετά τη Ρουμανία.

«Τρομακτική» και ευθεία αντανάκλαση της αύξησης της ανεργίας είναι η ζημία σε οικονομικούς όρους, αφού το 2008 οι NEETs στοίχισαν στην Ελλάδα το 1,74% του ΑΕΠ της, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό εκτοξεύεται πέρσι και διαμορφώνεται στο 3,28%.

Μάλιστα μεταξύ των ετών 2008 - 2011 η Ελλάδα είναι η πρώτη στην Ε.Ε. στο ποσοστό αύξησης του πληθυσμού των NEETs.

Όπως υπογραμμίζει το Eurofound, το άμεσο μέλλον της Ευρώπης εξαρτάται από τα 94 εκατ. Ευρωπαίους ηλικίας 15 έως 29 ετών.

Επομένως, το γεγονός ότι οι συγκεκριμένοι νέοι πλήττονται τόσο σοβαρά από την οικονομική κρίση προβληματίζει ιδιαίτερα. Μόνο το 34% εξ αυτών απασχολούνταν το 2011, το χαμηλότερο ποσοστό που έχει καταγραφεί ποτέ στην Ευρώπη και τα στοιχεία για την ανεργία επιβεβαιώνουν ότι η αγορά εργασίας και η είσοδος σ' αυτήν είναι αισθητά πιο δύσκολη για τους νέους. Από την αρχή της ύφεσης, ο αριθμός των άνεργων νέων αυξήθηκε κατά 1,5 εκατ. φθάνοντας τα 5,5 εκατ. (ήτοι κατά 21%) το 2011.

Παρά τη σοβαρότητά τους, τα ως άνω στατιστικά στοιχεία δεν αποτυπώνουν επαρκώς την κατάσταση των νέων επειδή, μεταξύ άλλων, πολλοί απ' αυτούς είναι σπουδαστές και έτσι δεν συμπεριλαμβάνονται στο εργατικό δυναμικό.

Για τον λόγο αυτό, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής της Ε.Ε. χρησιμοποιούν ολοένα και περισσότερο την έννοια των NEETs, δηλαδή «εκτός απασχόλησης, εκπαίδευσης ή κατάρτισης».

«Εκρηκτική» αύξηση
Το 2011 στην Ευρώπη 7,5 εκατ. νέοι ηλικίας 15 - 24 ετών και άλλα 6,5 εκατ. νέοι ηλικίας 25 - 29 ετών ήταν αποκλεισμένοι από την αγορά εργασίας και την εκπαίδευση. Τα στοιχεία αυτά αντιστοιχούν σε σημαντική αύξηση του ποσοστού των NEETs, καθώς το 2008, το ποσοστό τους ήταν 11% για τα άτομα ηλικίας 15 - 24 ετών και 17% για τα άτομα ηλικίας 25 - 29 ετών, ενώ το 2011 τα αντίστοιχα ποσοστά είχαν αυξηθεί σε 13% και 20%.

Τα 153 δισ. ευρώ της οικονομικής ζημίας το 2011 πανευρωπαϊκά, λόγω της αποχής των νέων από την αγορά εργασίας, είναι συντηρητική εκτίμηση, η οποία αντιστοιχεί στο 1,2% του ευρωπαϊκού ΑΕΠ. Μεταξύ των κρατών-μελών παρατηρούνται μεγάλες αποκλίσεις, καθώς μερικές χώρες καταβάλλουν ιδιαίτερα υψηλό τίμημα, το οποίο ανέρχεται σε 2% ή και περισσότερο του ΑΕΠ τους, όπως η Βουλγαρία, η Ελλάδα, η Κύπρος, η Ιρλανδία, η Ιταλία, η Λετονία, η Ουγγαρία και η Πολωνία.

Κίνδυνος
Αξίζει να σημειωθεί ότι ορισμένοι νέοι διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο από άλλους να συμπεριληφθούν στην ομάδα NEETs.

Όσοι έχουν χαμηλό επίπεδο εκπαίδευσης έχουν τριπλάσιες πιθανότητες να βρεθούν εκτός απασχόλησης, εκπαίδευσης ή κατάρτισης σε σύγκριση με τους αποφοίτους της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.

Παράλληλα και οι νέοι από οικογένειες μεταναστών έχουν 70% περισσότερες πιθανότητες να βρεθούν εκτός απασχόλησης, εκπαίδευσης ή κατάρτισης από τους ημεδαπούς.

Τέλος, οι νέοι που πάσχουν από κάποιο είδος αναπηρίας ή πρόβλημα υγείας έχουν 40% περισσότερες πιθανότητες να καταλήξουν στην ομάδα των NEETs, σε σχέση με τους υγιείς νέους, ενώ καθοριστική σε κάθε περίπτωση είναι η επίδραση του οικογενειακού περιβάλλοντος.

 

by Δημήτρης Διαμαντίδης (Ημερησία 3/11/12)